Belgisch-Luxemburgse vereniging van producenten en verdelers van cosmetica, detergenten, onderhoudsproducten, lijmen en mastieken, biociden en aerosolen
Belgisch-Luxemburgse vereniging van producenten en verdelers van cosmetica, detergenten, onderhoudsproducten, lijmen en mastieken, biociden en aerosolen
De in Nederland verschenen publicatie met aanbevelingen van de Plastic Soup Foundation betreffende het gebruik van microplastics in cosmetica (1) laat duidelijk een convergentie zien tussen de verwachtingen van de industrie en die van de NGO's. Hoewel de doelstellingen en hoe ze te bereiken in zekere zin overeenstemmen, is het duidelijk dat sommige overhaaste conclusies van de organisatie niet worden onderschreven.
De noodzaak om de hele strategie voor plastic te baseren op een degelijke wetenschappelijke aanpak en om, zonder vooringenomenheid, het reële gevaar van microplastics aan te tonen, is een duidelijk punt dat door de industrie wordt gedeeld. Net als de absolute vereiste om een duidelijke en relevante definitie vast te stellen. Het is noodzakelijk precies te weten waarover we spreken, net omdat het de bedoeling is om het in formuleringen te vermijden. In dit verband is de door Echa op basis van alle beschikbare wetenschappelijke gegevens ontwikkelde definitie de meest relevante (2). Daarnaast moeten besluiten worden genomen die in verhouding staan tot het probleem. Het aandeel "microplastics" dat van cosmetica afstemt blijft onbenullig in vergelijking met de omvang van de andere gekende en geïdentificeerde bronnen. Als het urgent is om aan de bron op te treden, moeten wij ons zeker niet vergissen van bron en al onze inspanningen daarop richten. Natuurlijk moeten we streng optreden tegen cosmetica, maar de kruimel die deze industrie vertegenwoordigt, mag de berg die zwaar weegt op het plastic soup probleem niet verhullen.
In België hebben de overheid en de DETIC-sectoren een sectorale overeenkomst ondertekend om microplastics in consumentenproducten te vervangen (3). Dankzij deze overeenkomst, die in 2017 werd ondertekend, heeft de Belgische cosmetica-industrie tegen 2020 alle plastic microbeads volledig verwijderd uit haar rinse-off producten. De overeenkomst voorziet ook in een platform voor wetenschappelijke uitwisseling en onderhandeling zodat enkel wetenschappelijk objectieve gegevens in aanmerking komen als basis voor concrete acties. Bovendien wil zij bedrijven ertoe aanzetten microplastics te vervangen door alternatieve oplossingen. Het moet de Plastic Soup Foundation geruststellen dat de Belgische industrie en autoriteiten niet hebben gewacht op haar goede advies om in actie te schieten.
De Plastic Soup Foundation beveelt de industrie aan innovatief te zijn en cosmetica te formuleren met veilige ingrediënten, op basis van duurzame chemie en om greenwashing uit te bannen. Die fundamentele verwachtingen kunnen wij alleen maar onderschrijven en eraan herinneren dat cosmetica op de markt worden gebracht onder strenge voorschriften die hun perfecte veiligheid garanderen (4). De industrie houdt ook toezicht op claims over cosmetica, met inbegrip van claims over het milieu, via een ethische reclamecode (5) die sinds 1978 van kracht is. De laatste herziening dateert van 2020! Weet ook dat er in België richtlijnen inzake milieuclaims gepubliceerd zijn door de Economische Inspectie (6). Het spreekt voor zich dat de industrie deze naleeft.
Anderzijds is de cosmetica-industrie een groot voorstander van een wettelijk bindend verdrag om de plasticvervuiling terug te dringen (7). Een beter afvalbeheer en betere recyclingsystemen zijn van essentieel belang, net als een engagement voor innovatie, ecodesign en - waar mogelijk - een vermindering van de productie en het gebruik van nieuwe plastic. Innovatie blijft een sterke motor voor verandering in de cosmetica-industrie, wat binnen DETIC tot uiting komt door deelname aan de Global Cosmetics Cluster (8) dat de uitwisseling van kennis verbetert en het gebruik van biomassa bevordert.
Na lovenswaardige, zij het late, aanbevelingen vervalt de Plastic Soup Foundation helaas in de veel voorkomende praktijk van het verkeerd interpreteren van de INCI-lijst van ingrediënten door een nieuwe app te lanceren die screent op microplastics. Een triest einde van een verder relevante reeks aanbevelingen. Het is de hoogste tijd dat de autoriteiten een einde maken aan deze misleidende praktijken voor de consument. Nee, je kunt microplastics niet echt identificeren aan de hand van de ingrediëntenlijst. De lijst van ingrediënten zegt niets over de vorm, de toestand of de zuiverheid van de stoffen en maakt het niet mogelijk conclusies van toxicologische aard te trekken. Lees in dit verband de opinie van DETIC "Naar een slimme transparantie" (9).